Mùa hè, oi bức cơ thể phải tiết một lượng nước lớn qua đường mồ hôi bài tiết do đó việc bổ sung và uống nước lọc, nước trái cây, nước canh… đúng cách (chậm rãi, từng ngụm nhỏ) không chỉ giúp cơ thẻ giải khát mà còn bổ sung nước đầy đủ cho cơ thể, bảo đảm sức khỏe để hoạt động tốt. Nhất là đối với những người liên tục làm việc nặng như: Thợ điện, thợ xây, công nhân, tài xế xe ôm, người chơi thể thao,…
Tuy nhiên, việc bù nước nếu không đúng cách và liều lượng có
thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng, bác sĩ Huỳnh Tấn Vũ, trưởng Đơn vị
Điều trị ban ngày, Bệnh viện Đại học Y dược TP HCM cơ sở 3 cho biết.
Nếu lượng nước uống vào ít hơn lượng nước cơ thể đào thải, gây thiếu và
mất nước
Mất nước làm giảm thể tích máu, giảm máu qua thận, giảm bài
tiết nước tiểu, giảm chất điện giải… chuyển hóa trong tế bào bị rối loạn, làm
tăng urê, tăng các sản phẩm tan trong máu.
Những náo loạn này sẽ cản trở
các hoạt động bình thường và gây ra những biến chứng như phù não, động kinh, hôn
mê, suy thận cấp. Nghiêm trọng hơn, người mất nước có thể vào sốc khi thể tích
máu quá thấp làm tụt huyết áp và giảm lượng oxy trong cơ thể. Họ sẽ tử vong nếu
không điều trị kịp thời.
Theo bác sĩ Vũ, những dấu hiệu phổ biến khi cơ
thể mất nước là cảm thấy khát nước, khát không hề ít. Cùng lúc, người bệnh cảm
thấy chóng mặt, choáng váng, đánh trống ngực, khô miệng và da, tay chân mất sức,
tiểu ít, nước tiểu có màu vàng đậm và đặc.
Nếu bổ sung thừa nước so với nhu cầu của cơ thể cũng mang lại tai
hại
Thận làm việc quá tải, không thể bài tiết hết lượng nước đường
tiểu, khiến cơ thể bị tích tụ nước. Một số loại bệnh lý về thận, gan, suy tim
xung huyết hoặc hội chứng hormone lợi tiểu không phù hợp có thể là nguyên nhân
khiến tình trạng thừa nước nặng hơn.
Dấu hiệu cơ thể thừa nước thường gặp
nhất là buồn nôn, nôn, có cảm giác no và đầy bụng, đau đầu, cảm thấy các cơ yếu
dần đi, hoặc kèm chuột rút hoặc đau nhức, co giật, bất tỉnh, hôn mê.
Để
bù lượng nước đã mất đúng cách, bác sĩ Vũ khuyên mọi người uống nước chậm và
uống thành từng ngụm nhỏ. Như vậy, cơ thể kịp phân phối và dần dần đưa nước đều
đến các cơ quan, giúp cho quy trình tiến độ hấp thu được thuận lợi.
Đặc
biệt, bác sĩ nhấn mạnh, thói quen chỉ uống nước khi khát và uống liên tục là
không tốt, vì cảm thấy khát là lúc cơ thể đã thiếu nước. Hành động rót đầy một
cốc nước lớn, uống nhanh trong lúc rất khát là thói quen của đa số người. Đây là
cách uống sai, bởi nạp nước như vậy làm cho máu bị loãng, tăng gánh nặng cho
tim. điều đó sẽ rất nguy hiểm với những người vừa chạy về hoặc làm việc
nặng.
Đồng thời, uống nhiều nước một lúc sẽ khiến mồ hôi đổ ra tiếp tục,
dẫn đến thiếu các chất điện giải như kali, natri… Từ đó cảm giác khát lại càng
tăng, chưa kể sẽ khiến bụng bị chướng, có thể bị nấc cụt.
Ngoài ra, bác sĩ cũng xem xét không nên uống nước quá lạnh. Nước lạnh làm hạ nhiệt trong cơ thể cực nhanh nhưng lại khiến giai đoạn trao đổi chất chậm lại. Mặt khác uống nước đá lạnh nhiều cũng dễ gây viêm họng, viêm phổi, đau bụng (nếu đá làm từ nguồn nước không cao vệ sinh)…
Các sản phẩm uống chứa caffeine, cồn như trà đặc, cà phê, rượu bia không phù hợp cho ngày nắng nóng. Chúng có tác dụng lợi tiểu và gia tăng nhiệt của cơ thể, sẽ làm cơ thể thiếu nước. Riêng trà đá loãng có thể cân bằng nhiệt dư thừa trong cơ thể.
Vậy uống bao nhiêu nước là đủ?
Bác sĩ Vũ cho biết, trung bình mỗi người cứng cáp cần 6 – 8 cốc nước hàng ngày (tương đương 1,5 lít). Nhu cầu nước còn tùy thuộc vào độ tuổi, cân nặng, thời tiết, điều kiện sinh hoạt, tình trạng lao động, tình trạng sinh lý…
Chi tiết cụ thể, theo cân nặng, trẻ em từ 1 đến 10 kg có nhu cầu nước là
100ml/kg. Trẻ em từ 11 đến 20 kg cần khoảng 1.000 ml + 50 ml nước cho mỗi 10 kg
cân nặng tăng lên. Trẻ từ 21 kg trở lên cần khoảng 1.500ml + 20ml/kg cho mỗi
20kg cân nặng tăng lên. Với trẻ vị thành niên, từ 10 đến 18 tuổi, nhu cầu nước
là 40ml/kg.
Người từ 19 đến 30 tuổi hoạt động thể lực nặng thì nhu cầu
nước là 40ml/kg; từ 19 đến 55 tuổi hoạt động thể lực trung bình nhu cầu nước là
35ml/kg. Người trưởng thành trên 55 tuổi nhu cầu nước là 30ml/kg + 15ml/kg cho
mỗi 20 kg cân nặng tăng lên.
Có rất nhiều cách bổ sung nước cho cơ thể, bằng ăn hoặc
uống
Thông dụng nhất là uống nước đun sôi để nguội, nước lọc đóng
chai. Muốn nước lọc có hương vị tự nhiên dễ uống, mọi người có thể cho thêm vào
nước vài lát chanh, dâu tây, dưa chuột hoặc lá bạc hà…
Những thức uống
mùa hè như nước sâm (nấu từ các vị thuốc nam như rong biển, mía lau, rễ tranh,
la hán quả, đường) có tác dụng thanh nhiệt giải độc, giải khát nhanh, an toàn.
Nước dừa, nước chanh, sinh tố nếu được cho thêm một chút muối, sẽ vừa cung cấp
nước, vitamin các loại chất xơ… vừa bổ sung chất điện giải bị mất.
Bên
cạnh đó, ăn trái cây trực tiếp như dưa hấu, cam đào, dứa,… hoặc các loại rau như
bông cải xanh, bắp cải, rau bina rất lý tưởng để giải nhiệt, cấp nước cho cơ
thể, giúp da mềm mại, sáng đẹp. Sử dụng nước rau luộc hoặc nước canh trong bữa
cơm cũng là cách bổ sung nước, một lượng vitamin và khoáng chất.
Một
người trưởng thành và cứng cáp có thể bài tiết 2 đến 3 lít mồ hôi mỗi giờ; mỗi
ngày đào thải 1 đến 1,5 lít nước tiểu; 450 ml nước thấm qua da (không phải mồ
hôi) và 250 đến 350 ml nước qua khí thở.
Nhận xét
Đăng nhận xét